ปราสาทภูมิโปน ปราสาทขอมโบราณเก่าแก่ที่สุดในไทย
ปราสาทภูมิโปน มีสถานที่ตั้งอยู่ที่บ้านภูมิโปน ตำบลดม อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งสันนิษฐานอายุการสร้างราวพุทธศตวรรษที่ 12-13 ถือได้ว่าเป็นปราสาทที่ได้รับอิทธิพลอารยธรรมขอมโบราณที่มีความเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ข้อมูลจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุรินทร์ ได้ระบุว่าบริเวณสถานที่ตั้งของปราสาทภูมิโปน มีภูมิศาสตร์ที่เชื่อได้ว่าเคยเป็นชุมชนสถานที่อยู่อาศัยของมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ เพราะปรากฏร่องรอยคูน้ำคันดินอยู่โดยรอบ และราวพุทธศตวรรษที่ 12 – 13 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระเจ้าชัยวรมันที่ 1 แห่งอาณาจักรขอมโบราณ บริเวณชุมชนบ้านภูมิโปนได้ถูกพัฒนาเป็นชุมชนขนาดใหญ่ โดยมีปราสาทภูมิโปนเป็นศูนย์กลางและศาสนสถานในศาสนาฮินดู สำหรับคำว่า “ภูมิโปน” เชื่อว่าน่าจะมาจากภาษาเขมร “ภูมิ” มีความหมายคือ แผ่นดิน, สถานที่หรือหมู่บ้าน และ “ปูน” ซึ่งออกเสียงว่า “โปน” แปลว่า “หลบซ่อน” ถ้ารวมคำว่า “ภูมิโปน” จึงมีความหมายว่า “สถานที่หลบซ่อน” จากความหมายของคำว่า “ภูมิโปน” จึงไปสอดคล้องกับตำนานท้องถิ่น ที่กล่าวไว้ว่า มีกษัตริย์ขอมองค์หนึ่งได้สร้างเมืองลับไว้กลางป่าใหญ่ชื่อว่า “ปราสาทภูมิโปน” ต่อมาเกิดเหตุการณ์เมืองหลวงมีความไม่สงบสุข เนื่องจากมีข้าศึกศัตรูเข้ามาประชิดเมือง กษัตริย์ขอมองค์นั้นจึงส่งพระราชธิดาของตนพร้อมกับไพร่พลจำนวนหนึ่งไปหลบซ่อนลี้ภัยสงครามที่ภูมิโปน ตามตำนานได้กล่าวถึงพระราชธิดาองค์นั้นมีพระนามว่า “พระนางศรีจันทร์” หรือ “เนียง ด็อฮ ทม” ปราสาทภูมิโปนประกอบด้วย ปราสาทก่อด้วยอิฐอยู่ทั้งสิ้น 3 หลัง และฐานอาคารก่อด้วยศิลาแลง 1 หลัง โดยปราสาทอิฐหลังใหญ่มีสภาพสมบูรณ์ที่สุด ก่อด้วยอิฐไม่สอปูนแบบศิลปะขอมรุ่นเก่า มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ฐานเตี้ย เรือนธาตุทรงสี่เหลี่ยม มีประตูทางเข้า – ออกด้านเดียวทางฝั่งทิศตะวันออก ส่วนยอดก่อเป็นหลังคาซ้อนลดหลั่นกันขึ้นไปเป็นชั้นๆ… Read More »
