ประติมากรรมพระพุทธเจ้าถือไม้เท้า ถ้ำยายจูงหลาน ทวารวดีที่เพชรบุรี

 

ระหว่างทางขับรถกลับเข้ากรุงเทพฯ ผ่าน จ.เพชรบุรี จึงตั้งใจจะแวะที่วัดถ้ำรงค์ เพื่อสักการะและชมประติมากรรมผนังถ้ำโบราณ แต่ได้เลี้ยวรถผิดทาง ได้มาพบกับวัดถ้ำเขาน้อยเกสโร ซึ่งมีเขาหินปูนอยู่ภายในวัด ก็เลยคิดว่าจะต้องมีถ้ำตามชื่อวัด จึงได้เข้าไปถามน้องที่ช่วยงานในวัด จึงได้ทราบว่า ใกล้กับทางเข้าวัดจะมีช่องถ้ำเล็กๆ ที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “ถ้ำยายจูงหลาน” ปรากฏภาพประติมากรรมนูนต่ำร่วมสมัยทวารวดีเลยทีเดียวครับ

ข้อมูลจากรมศิลปากร เรียกพื้นที่บริเวณนี้ว่า “โบราณสถานถ้ำเขาน้อย” แต่ชาวบ้านทั่วไปจะรู้จักกันในชื่อ “ถ้ำยายจูงหลาน” ลักษณะปากถ้ำหันไปทางทิศตะวันออก ประกอบด้วย 2 คูหา

คูหาแรก มีขนาดใหญ่คนลงไปได้ และแสงสว่างส่องถึง มีความกว้าง 3.5 เมตร สูง 4.4 เมตร และลึกเข้าไป 7.5 เมตร ปัจจุบันพื้นถ้ำปกคลุมด้วยดินที่ทับถมกันหนา และคูหาที่สอง มีขนาดเล็กเป็นช่องเข้าไป ปากถ้ำกว้าง 1.5 เมตร สูง 1.4 เมตร และลึกเข้าไป 4.5 เมตร

ข้อมูลจากกรมศิลปากรเมื่อครั้งสำรวจ เมื่อปี 2547 พบชิ้นส่วนอิฐเนื้อหยาบ เห็นเม็ดแกลบชัดเจน ความโดดเด่นที่ยังปรากฏในปัจจุบันคือ มีภาพประติมากรรมปูนปั้นนูนต่ำประดับผนังถ้ำ รูปพระพุทธเจ้า เทพพนม และรูปบุคคล 2 คน คนหนึ่งมีความสูงกว่า ลักษณะจูงแขน จึงเป็นที่มาของชื่อ “ถ้ำยายจูงหลาน” และมีเรื่องเล่าชาวบ้านว่า ช่วงใกล้รุ่ง เห็นยายจูงหลานเดินออกมาใส่บาตร

ประติมากรรมนี้มีความแปลกที่ไม่ค่อยได้เห็นกันนัก เพราะเป็นรูปพระพุทธเจ้าถือไม้เท้า กรมศิลปากร ได้สันนิษฐานว่า จะเป็นภาพในพุทธประวัติตอนเสด็จกลับกรุงกบิลพัสดุ์ ซึ่งคงจะตีความหมายรูปบุคคลคือ พระนางพิมพากับพระราหุล

กรมศิลปากรได้สันนิษฐานว่า โบราณสถานแห่งนี้มีอายุร่วมสมัยทวารวดี ที่ดัดแปลงถ้ำธรรมชาติ เป็นพุทธสถานในสมัยโบราณ

สิ่งที่ต้องระวังในการเดินทางไปชมคือ เรื่องลิงจำนวนมาก แนะนำให้จอดรถในวัดถ้ำเข้าน้อยเกสโร แล้วเดินไปจะดีกว่า เพราะป้องกันลิงที่จะมาทำลายทรัพย์สินที่รถได้ครับ / ก่อนเดินทางกลับ ผมได้แวะที่บ้านไร่ภู่หวาน เพื่อดื่มกาแฟ และแวะซื้อของฝากที่สวนต้นตาลด้วยครับ

สุดท้ายนี้ขอขอบพระคุณการติดตาม แล้วพบกันใหม่ในบทความต่อไป สวัสดีครับ / แอดมินลุงตั้ม (ยุทธนา ผิวขม)

ช่องทางการติดตาม

Facebook : เพจภารกิจเที่ยววัด

YouTube : FaithThaiStory

TikTok : FaithThaiStory