วัดคณิกาผล ยายแฟงแม่เล้าโสเภณี บริจาคทรัพย์สร้าง – ถ้ากล่าวถึงผู้มีอาชีพเกี่ยวข้องกับโสเภณีที่และเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย หลายคนต้องกล่าวถึง ยายแฟง ผู้สร้างวัดคณิกาผล แขวงป้อมปราบ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพฯ ซึ่งสร้างขึ้นราวปี พ.ศ.2376 ในรัชสมัยรัชกาลที่ 3
ภาพรูปหล่อยายแฟง ผู้สร้างวัดคณิกาผล
อาจารย์สมฤทธิ์ ลือชัย ได้ให้ทัศนะว่า โรงโสเภณีสมัยก่อน ไม่ใช่เรื่องผิดกฎหมาย สามารถดำเนินธุรกิจและจัดเก็บภาษีอย่างถูกต้อง ซึ่งโรงโสเภณีของยายแฟง เป็นโรงโสเภณีชั้นสูงในสมัยนั้นเลยทีเดียว ปัจจุบันคือบริเวณตรอกเต๊า หรือเยาวราช ซอย 8 ซึ่งห่างจากวัดคณิกาผลไม่ถึง 1 กิโลเมตร
เยาวราช ซอย 8 ย่านโสเภณีที่มีชื่อเสียงในอดีต ของยายแฟง
ในช่วงบั้นปลายชีวิตของยายแฟง ได้บริจาคที่ดินและบริจาคเงินสร้างวัด แรกเริ่มเรียกกันว่า “วัดใหม่ยายแฟง” จนกระทั่งถึงสมัยรัชกาลที่ 4 ลูกหลานยายแฟงได้ร่วมกันบูรณะวัด และขอพระราชทานนามใหม่ ได้ชื่อว่า วัดคณิกาผล ซึ่งคำว่า คณิกา คือหญิงบำเรอหรือโสเภณี แปลรวมคือ วัดที่โสเภณีสร้าง หรือวัดที่เกิดจากผลประโยชน์ของโสเภณี นั่นเอง
วัดคณิกาผล ตั้งอยู่ตรงข้ามกับสถานีตำรวจนครบาลพลับพลาไชย
วัดคณิกาผล ตั้งอยู่ตรงข้ามกับสถานีตำรวจนครบาลพลับพลาไชย การเดินทางที่สะดวกสามารถลงที่สถานี MRT วัดมังกรแล้วเดินเข้าไปเล็กน้อย
เดินทางสะดวกลงที่สถานี MRT วัดมังกรกมลาวาส
เมื่อมาถึงประตูวัด ด้านหน้าจะมีศาลาสมเด็จพระพุฒาจารย์โต พรหมรังสี เหตุที่สร้างเพราะมีตำนานเมื่อครั้งที่สร้างวัดเสร็จ ยายแฟงได้นิมนต์สมเด็จโตเพื่อเทศน์ฉลองวัด สมเด็จโตได้เทศน์ว่า การทำบุญสร้างวัดของยายแฟงอานิสงส์ไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย ทำบุญ 1 บาท ได้บุญแค่สลึงเฟื้องเท่านั้น
รูปหล่อสมเด็จพระพุฒาจารย์โต
สิ่งปลูกสร้างสำคัญของวัดได้แก่ อุโบสถซึ่งจะมีใบเสมาแบบรัตนโกสินทร์ล้อมรอบ ด้านในประดิษฐานพระพุทธรูปประธานปางมารวิชัย รูปพระพักตร์เป็นศิลปะแบบสุโขทัย
โบสถ์และวิหารตั้งเคียงคู่กัน
พระประธานในอุโบสถ
ข้างกันเป็นวิหารหลวงพ่อดำ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยทาสีทอง รายล้อมด้วยพระพุทธรูปอันดับอีกหลายองค์ เบื้องหน้าพระประธานในวิหารมีการสร้างรูปหล่อยายแฟงผู้สร้างวัดแห่งนี้ไว้ด้วย
พระพุทธรูปในวิหาร
ด้านหลังอุโบสถ จะเป็นที่ตั้งของอาคารเป็นที่ตั้งรูปหล่อครึ่งตัวของยายแฟง เขียนไว้ว่า อาคารย่าแฟง สร้างขึ้นปี พ.ศ.2523 เป็นจุดที่หลายคนมาสักการะขอพรต่อยายแฟงครับ ปัจจุบันนี้มีการสร้างกระจกครอบไว้ เพื่อไม่ให้มีการต่อเติมเสริมแต่งรูปหล่อนี้
อาคารยายแฟง
รูปหล่อยายแฟง
ศาสตราจารย์พิเศษธงทอง จันทรางศุ ทายาทสืบเชื้อสายยายแฟงได้เล่าว่า ยายแฟงเป็นทวดของทวด เพราะมีระยะเวลาของต้นตระกูลสืบต่อมาจากยายแฟงยาวนานถึง 200 ปีมาแล้ว และได้บอกว่านอกจากวัดคณิกาผล ก็ยังมีอีกวัดหนึ่งใกล้เคียงกัน ที่สร้างมาจากผู้สืบกิจการงานโสเภณี คือ วัดกันมาตุยาราม ซึ่งอยู่ในละแวกเดียวกัน สร้างขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ.2407 โดยคุณแม่กลีบ ซึ่งเป็นลูกสาวยายแฟง ต่อมาบุตรของนางกลีบ คือ พระดรุณรักษา (กัน สาครวาสี) ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อสร้างวัดเสร็จแล้ว นางกลีบ ได้น้อมเกล้าฯ ถวาย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามว่า “วัดกันมาตุยาราม” อันหมายถึง “วัดที่มารดาของนายกันเป็นผู้สร้าง” นั่นเอง
วัดกันมาตุยาราม ที่ลูกสาวยายแฟงสร้างขึ้น
แม้ในสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้ออกพระราชบัญญัติการค้าประเวณี พ.ศ.2503 ให้การค้าประเวณีเป็นสิ่งต้องห้ามและผิดกฎหมาย แต่เรื่องราวความเฟืองฟูของอาชีพนี้ในอดีต ก็ยังคงมีจารึกสะท้อนให้เห็นจนถึงปัจจุบันนี้ ผ่านวัดคณิกาผล วัดที่สร้างขึ้นจากผลประโยชน์ของโสเภณี สวัสดีครับ
ยุทธนา ผิวขม (แอดมินลุงตั้ม) เรียบเรียง
ช่องทางการติดตาม
Facebook เพจภารกิจเที่ยววัด – Faiththaistory.com
Facebook กลุ่มเที่ยววัดและโบราณสถาน