วันนี้ผมจะพาไปชมความงดงามของเศียรพระพุทธรูปโบราณที่มีอายุกว่าพันปี หรือสมัยทวารวดี ที่มีความสมบูรณ์สวยงามมากที่สุดเศียรหนึ่งที่เคยค้นพบ เศียรพระพุทธรูปนี้ ขุดพบที่เมืองโบราณซับจำปา อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี จากการศึกษาและสำรวจทางโบราณคดี สันนิษฐานอายุราว พุทธศตวรรษที่ 11 – 12
สัณฐานทางอากาศ เมืองโบราณซับจำปา
ก่อนการค้นพบเมืองโบราณซับจำปา ได้พบโบราณวัตถุต่างๆตามพื้นที่เกษตรกรรมโดยรอบ จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์ตั๊กแตนปาทังการะบาดในพื้นที่ ราวปี พ.ศ.2513 กรมการเกษตรจึงส่งอากาศยานเพื่อโปรยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช จึงได้เห็นสัณฐานคูเมืองโบราณซับจำปาทางอากาศ คล้ายรูปหัวใจ จึงเกิดข่าวโด่งดังแพร่กระจายในแวดวงโบราณคดี และเริ่มมีการสำรวจทางโบราณคดีนับแต่นั้นมา โดยนำทีมสำรวจโดยอาจารย์วีระพันธ์ มาลัยพันธ์
วีระพันธ์ มาลัยพันธ์ (มหาวิทยาลัยศิลปากร)
อาจารย์วีระพันธ์ มาลัยพันธ์ ได้กล่าวว่าการสำรวจเมืองโบราณซับจำปามีความน่าสนใจเพราะมีความผสมผสานตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ในสมัยทวารวดี เช่น มีการขุดพบเครื่องมือเครื่องใช้ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ และพบเศษภาชนะ รวมถึงรูปปั้นตุ๊กตาดินเผายุคประวัติศาสตร์ในสมัยทวารวดีเป็นต้น
ตุ๊กตาดินเผา สมัยทวารวดีที่ขุดพบ ณ เมืองโบราณซับจำปา
การขุดสำรวจทางโบราณคดี ได้ค้นพบโบราณวัตถุสำคัญหลายชิ้น แต่ในสมัยนั้น การควบคุมยังลำบากเพราะเป็นพื้นที่ห่างไกล ทำให้มีโบราณวัตถุบางชิ้นได้หลุดรอดถูกลักขโมยไปขายในตลาดต่างประเทศ
โบราณวัตถุ จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ซับจำปา
โบราณวัตถุที่ขุดพบในเมืองโบราณคดีซับจำปามีมากมาย จัดแสดงไว้ในพิพิธภัณฑ์ทั้งที่พิพิธภัณฑ์ซับจำปา และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ลพบุรี ส่วนโบราณวัตถุชิ้นสำคัญที่ขุดพบคือ เศียรพระพุทธรูปโบราณ สมัยทวารวดี อายุกว่าพันปี ราวพุทธศตวรรษที่ 11-12 ที่มีความงดงามและสมบูรณ์มากเศียรหนึ่ง
เศียรพระพุทธรูป เมื่อครั้งขุดพบครั้งแรก (ภาพจากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร)
เศียรพระพุทธรูป เมื่อครั้งขุดพบครั้งแรก (ภาพจากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร)
เศียรพระพุทธรูป เมื่อครั้งขุดพบครั้งแรก (ภาพจากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร)
เศียรพระพุทธรูป เมื่อครั้งขุดพบครั้งแรก (ภาพจากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร)
ภาพด้านบนที่ท่านได้เห็นในขณะนี้ เป็นภาพเมื่อครั้งขุดพบเศียรพระพุทธรูปครั้งแรก จากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร
เศียรพระพุทธรูป สมัยทวารวดี เก็บรักษาและจัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ลพบุรี
คุณศุภชัย นวการพิศุทธิ์ นักโบราณคดี ผู้ขุดสำรวจในไซต์งานครั้งนั้น ได้กล่าวว่าตั้งแต่เขาได้เรียนและอ่านหนังสือทางโบราณคดี ไม่เคยพบเศียรพระพุทธรูปโบราณเก่าแก่ที่สวยงามขนาดนี้ โดยปกติจะพบพระพุทธรูปสมัยทวารวดีเป็นแบบพระเนตรโปนพระโอษฐ์ใหญ่ แต่การค้นพบครั้งนี้ถือว่ามีความงดงามแตกต่างจากข้อมูลที่เคยรับรู้มาก่อน
คุณศุภชัย นวการพิศุทธิ์ นักโบราณคดี กรมศิลปากร
และโบราณวัตถุสำคัญอีกชิ้นที่ค้นพบคือ ฐานและเสาธรรมจักรแปดเหลี่ยม มีจารึกภาษาบาลี ตัวอักษรปัลลวะ คาถาในพระไตรปิฎก 4 คาถา อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12 – 13
ฐานและเสาธรรมจักรแปดเหลี่ยม มีจารึกภาษาบาลี ตัวอักษรปัลลวะ
จากการค้นพบโบราณวัตถุดังกล่าว ทำให้เห็นถึงเรื่องราวความเชื่อทางพระพุทธศาสนาในสมัยทวารวดี ท่านที่สนใจสามารถเดินทางไปรับชมโบราณวัตถุชิ้นนี้ ซึ่งจัดแสดงประกอบคำอธิบายไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ลพบุรี
ภาษาบาลี ตัวอักษรปัลลวะ บนเสาธรรมจักรแปดเหลี่ยม
เมืองโบราณซับจำปา เป็นแหล่งโบราณคดีที่มีความผสมผสานทั้งยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ จึงเป็นอีกสถานที่หนึ่งที่น่าสนใจเรียนรู้อย่างยิ่ง ถ้ามีโอกาสได้ไปท่องเที่ยวศึกษา ท่านจะได้รับความรู้มากมายทั้งด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี รวมถึงได้สัมผัสความรู้ทางธรรมชาติวิทยา และใกล้เคียงกันจะเป็นป่าจำปีสิรินธร ลองหาเวลาเดินทางไปท่องเที่ยวนะครับ
บรรยากาศในป่าจำปีสิรินธร
พิพิธภัณฑ์ซับจำปา ลพบุรี ด้านหน้ามีรูปตั๊กแตนปาทังก้า ซึ่งเป็นเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้ได้ค้นพบเมืองโบราณซับจำปา
พิพิธภัณฑ์ซับจำปา
บรรยากาศระดับพื้นที่ คูเมืองโบราณซับจำปา
พื้นที่เกษตรกรรมรอบคูเมืองโบราณซับจำปา
บรรยากาศระดับพื้นที่ คูเมืองโบราณซับจำปา
สัณฐานทางอากาศเมืองโบราณซับจำปา
สุดท้ายนี้ ขอขอบพระคุณการติดตาม แล้วพบกันใหม่ในโอกาสต่อไป สวัสดีครับ – แอดมินตั้ม Faiththaistory.com
ช่องทางการติดตาม
Facebook เพจภารกิจเที่ยววัด – Faiththaistory.com
Facebook กลุ่มเที่ยววัดและโบราณสถาน