ขุดพบเศียรพระพุทธรูปโบราณอายุพันปี สวยงามที่สุด ณ เมืองโบราณซับจำปา

https://youtu.be/F1anpvudLhU

วันนี้ผมจะพาไปชมความงดงามของเศียรพระพุทธรูปโบราณที่มีอายุกว่าพันปี หรือสมัยทวารวดี ที่มีความสมบูรณ์สวยงามมากที่สุดเศียรหนึ่งที่เคยค้นพบ เศียรพระพุทธรูปนี้ ขุดพบที่เมืองโบราณซับจำปา อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี จากการศึกษาและสำรวจทางโบราณคดี สันนิษฐานอายุราว พุทธศตวรรษที่ 11 – 12

สัณฐานทางอากาศ เมืองโบราณซับจำปา

ก่อนการค้นพบเมืองโบราณซับจำปา ได้พบโบราณวัตถุต่างๆตามพื้นที่เกษตรกรรมโดยรอบ จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์ตั๊กแตนปาทังการะบาดในพื้นที่ ราวปี พ.ศ.2513 กรมการเกษตรจึงส่งอากาศยานเพื่อโปรยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช จึงได้เห็นสัณฐานคูเมืองโบราณซับจำปาทางอากาศ คล้ายรูปหัวใจ จึงเกิดข่าวโด่งดังแพร่กระจายในแวดวงโบราณคดี และเริ่มมีการสำรวจทางโบราณคดีนับแต่นั้นมา โดยนำทีมสำรวจโดยอาจารย์วีระพันธ์ มาลัยพันธ์

วีระพันธ์ มาลัยพันธ์ (มหาวิทยาลัยศิลปากร)

อาจารย์วีระพันธ์ มาลัยพันธ์ ได้กล่าวว่าการสำรวจเมืองโบราณซับจำปามีความน่าสนใจเพราะมีความผสมผสานตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ในสมัยทวารวดี เช่น มีการขุดพบเครื่องมือเครื่องใช้ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ และพบเศษภาชนะ รวมถึงรูปปั้นตุ๊กตาดินเผายุคประวัติศาสตร์ในสมัยทวารวดีเป็นต้น

ตุ๊กตาดินเผา สมัยทวารวดีที่ขุดพบ ณ เมืองโบราณซับจำปา

การขุดสำรวจทางโบราณคดี ได้ค้นพบโบราณวัตถุสำคัญหลายชิ้น แต่ในสมัยนั้น การควบคุมยังลำบากเพราะเป็นพื้นที่ห่างไกล ทำให้มีโบราณวัตถุบางชิ้นได้หลุดรอดถูกลักขโมยไปขายในตลาดต่างประเทศ

โบราณวัตถุ จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ซับจำปา

โบราณวัตถุที่ขุดพบในเมืองโบราณคดีซับจำปามีมากมาย จัดแสดงไว้ในพิพิธภัณฑ์ทั้งที่พิพิธภัณฑ์ซับจำปา และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ลพบุรี ส่วนโบราณวัตถุชิ้นสำคัญที่ขุดพบคือ เศียรพระพุทธรูปโบราณ สมัยทวารวดี อายุกว่าพันปี ราวพุทธศตวรรษที่ 11-12 ที่มีความงดงามและสมบูรณ์มากเศียรหนึ่ง

เศียรพระพุทธรูป เมื่อครั้งขุดพบครั้งแรก (ภาพจากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร)

ภาพด้านบนที่ท่านได้เห็นในขณะนี้ เป็นภาพเมื่อครั้งขุดพบเศียรพระพุทธรูปครั้งแรก จากเพจเมืองโบราณซับจำปา และชมรมรักษ์เมืองโบราณซับจำปาและป่าจำปีสิรินธร

เศียรพระพุทธรูป สมัยทวารวดี เก็บรักษาและจัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ลพบุรี

คุณศุภชัย นวการพิศุทธิ์ นักโบราณคดี ผู้ขุดสำรวจในไซต์งานครั้งนั้น ได้กล่าวว่าตั้งแต่เขาได้เรียนและอ่านหนังสือทางโบราณคดี ไม่เคยพบเศียรพระพุทธรูปโบราณเก่าแก่ที่สวยงามขนาดนี้ โดยปกติจะพบพระพุทธรูปสมัยทวารวดีเป็นแบบพระเนตรโปนพระโอษฐ์ใหญ่ แต่การค้นพบครั้งนี้ถือว่ามีความงดงามแตกต่างจากข้อมูลที่เคยรับรู้มาก่อน

คุณศุภชัย นวการพิศุทธิ์ นักโบราณคดี กรมศิลปากร

และโบราณวัตถุสำคัญอีกชิ้นที่ค้นพบคือ ฐานและเสาธรรมจักรแปดเหลี่ยม มีจารึกภาษาบาลี ตัวอักษรปัลลวะ คาถาในพระไตรปิฎก 4 คาถา อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12 – 13

ฐานและเสาธรรมจักรแปดเหลี่ยม มีจารึกภาษาบาลี ตัวอักษรปัลลวะ

จากการค้นพบโบราณวัตถุดังกล่าว ทำให้เห็นถึงเรื่องราวความเชื่อทางพระพุทธศาสนาในสมัยทวารวดี ท่านที่สนใจสามารถเดินทางไปรับชมโบราณวัตถุชิ้นนี้ ซึ่งจัดแสดงประกอบคำอธิบายไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ลพบุรี

ภาษาบาลี ตัวอักษรปัลลวะ บนเสาธรรมจักรแปดเหลี่ยม

เมืองโบราณซับจำปา เป็นแหล่งโบราณคดีที่มีความผสมผสานทั้งยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ จึงเป็นอีกสถานที่หนึ่งที่น่าสนใจเรียนรู้อย่างยิ่ง ถ้ามีโอกาสได้ไปท่องเที่ยวศึกษา ท่านจะได้รับความรู้มากมายทั้งด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี รวมถึงได้สัมผัสความรู้ทางธรรมชาติวิทยา และใกล้เคียงกันจะเป็นป่าจำปีสิรินธร ลองหาเวลาเดินทางไปท่องเที่ยวนะครับ